Unum nihil, duos plurimùm
posse.

One can do nothing, two can do much

Laërtae genitum, genitum quoque Tydeos unà[1]
Hac cera expressit Zenalis apta manus.[2]
Viribus hic praestat, hic pollet acumine mentis.
Nec tamen alterius non eget alter ope.
Cùm duo coniuncti veniunt, victoria certa est,
Solum mens hominem, dextrave destituit.[3]

The son of Laertes together with him that Tydeus begot, the skilful hand of Zenas expressed in this moulded form. One of them is superior in strength, the powers of the other lie in sharpness of mind, yet neither of them can do without the other’s aid. When the two come united, victory is assured. Mind or strength in isolation has often left man in the lurch.

Zenalis antiquus pictor, effinxit simul
Ulyssem Laërtis filium & Diomedem Tydaei
natum, quorum alter ingenio & prudentia
praestabat, hic verò armis viribusque pollebat,
  Link to an image of this page  [m4r p183]neuter tamen horum alterius adminiculo ca-
rere potuit, vix enim solus fortis solusve sa-
piens vincet, verùm illis coniunctis certa est
victoria. fuit autem Ulysses Graecorum ferè
omnium callidissimus facundissimus & in-
geniosissimus, ideoque in Troiano bello mul-
ta prudenter perfecit, de quibus passim apud
Homerum & lib. 1. Odisseae de eo sic canit,

Oppida multa adiit, fuit huic sapientia nota,
Consilium variosque dolos qui novit & artes,

ut refert Strabo lib. 1. Diomedes autem Rex
fuit, qui unà cum Graecis ad obsidionem Troiae
profectus, adeo strenuè se gessit ut post Achil
lem & Aiacem facile palmam obtinuerit for-
tissimi, plurimas singulares pugnas adversus
insignes Troianorum principes habuit, &
inter alia cum Aenea nobili Troiano con-
gressus, Venerem Aeneam protegentem per-
cussit, quapropter illa indignata multas ei
miserias attulit, uxorem etiam eius adulteram
fecit, qua re cognita Diomedes domum re-
dire noluit, ut idem Homerus. Vicerunt de-
nique Graeci in Troiano bello non tam viri-
bus & fortitudine quàm astutia & calliditate
atque etiam miris stratagematis ut praeter cae-
teros peregregiè Latinorum Poëtarum prin-
ceps aperit, lib. 2. Aeneidos.